dr inż. Dan Wołkowycki, fot. A. Jakuć
Niebo przecinają klucze gęsi i żurawi, na polach lądują pierwsze czajki, a w parkach słychać śpiew kosa. Wiosna nadchodzi, a wraz z nią wielki spektakl natury – powroty ptaków z zimowisk. W najnowszej audycji z cyklu Dziki Punkt Widzenia dr inż. Dan Wołkowycki przybliża fenomen ptasich migracji i odkrywa, jakim cudem te niewielkie stworzenia przemierzają tysiące kilometrów, by wrócić do swoich gniazd.
Posłuchaj audycji Dziki punkt widzenia: Powroty.
Bociany, jaskółki i bataliony każdego roku pokonują dziesiątki tysięcy kilometrów, przemierzając kontynenty i oceany. Rekordzistą jest rybitwa popielata, która potrafi w ciągu życia przelecieć ponad milion kilometrów – to jakby okrążyć Ziemię 25 razy! Ale jak ptaki odnajdują drogę?
Dr inż. Dan Wołkowycki wyjaśnia mechanizmy ptasiej nawigacji. Niektóre gatunki kierują się położeniem słońca w ciągu dnia, inne odczytują układ gwiazd nocą. Niektóre posługują się węchem, inne zapamiętują charakterystyczne elementy krajobrazu, jak rzeki czy góry. Ptaki potrafią również „widzieć” pole magnetyczne Ziemi dzięki specjalnym receptorom w siatkówce oka i w dziobie.
Jednak ptasia wędrówka to nie tylko fascynujący pokaz zdolności nawigacyjnych. Na trasie przelotów czyha na nie wiele zagrożeń – od kłusowników, przez zmieniające się warunki klimatyczne, po pułapki świetlne w miastach, które dezorientują ptaki i mogą prowadzić do ich śmierci.
Migracje nie są zarezerwowane wyłącznie dla ptaków. Wędrują także nietoperze, motyle i inne owady, podążając za sezonowymi zmianami klimatu i dostępnością pokarmu. A co przyniosą kolejne dekady? Czy coraz łagodniejsze zimy sprawią, że bociany przestaną opuszczać Polskę? Tego jeszcze nie wiemy – ale jedno jest pewne: spektakl wiosennych powrotów trwa, a my możemy być jego świadkami. (AJ)
Czytaj także:
Pochwała bagna: O roli mokradeł w naszym życiu opowiada dr inż. Dan Wołkowycki
