Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności, fot. IPN w Białymstoku
W czwartek, 12 września, w Białymstoku odbyła się uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności. Odznaczenia te przyznawane są przez Prezydenta RP na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności oraz respektowanie praw człowieka w PRL.
Uhonorowani działacze opozycji antykomunistycznej
Podczas ceremonii w białostockim oddziale IPN, Krzyże Wolności i Solidarności otrzymało 13 osób. Są to Tadeusz Borowski-Beszta, Zenon Juczewski, Janusz Kowalewski, Marek Kucerow, Henryk Łapiński, Zygmunt Sienicki, Wiesława Szaciłowska, Tadeusz Tyszkiewicz, Jan Zaniewski, Jacek Żyłka oraz pośmiertnie: Alfred Jabłoński, Mieczysław Marcinowicz oraz ks. Stanisław Suchowolec.
-Cieszę się, że państwo polskie może wręczać te odznaczenia, że otrzymują je działacze opozycji antykomunistycznej, którzy przychodzą do nas osobiście na te uroczystości i pilnujemy jako Instytut Pamięci Narodowej, by zdążyć wszystkim, którym – jest to możliwe – wręczyć ten krzyż za życia. Krzyż nawiązuje do Krzyża Niepodległości z okresu II Rzeczypospolitej. Jest jednym z ważniejszych odznaczeń państwowych i jest to nasz obowiązek, by temu pokoleniu już ludzi w wieku lat 78 podziękować oficjalnie i oddać honor za ich poświęcenie i za to, co sami zrobili w latach młodości – mówi dr Marek Jedynak, dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku.
Ksiądz Stanisław Suchowolec był kapelanem białostockiej „Solidarności”. Po święceniach kapłańskich w 1983 roku, został wikariuszem w Suchowoli, gdzie założył izbę pamięci ks. Jerzego Popiełuszki. W latach 80. stał się celem licznych zamachów i gróźb ze strony Służby Bezpieczeństwa. Zmarł tragicznie w 1989 roku, a jego śmierć uznano za wynik działań SB.
– To on jako jeden z pierwszych w Polsce stawiał symboliczne groby księdza Jerzego Popiełuszki w Suchowoli, później na białostockich Dojlidach. Przeniósł po księdzu Jerzym te zwyczaje organizowania mszy świętych za ojczyznę. Kontynuował jego dzieło i skończył – niestety – podobnie jak ksiądz Jerzy. Był po prostu wrogiem PRL. Dzisiaj możemy uhonorować jego działalność – podkreśla dr Marek Jedynak.
Biogramy odznaczonych osób znajdują się tu – link.
Medale Reipublicae Memoriae Meritum
Podczas uroczystości uhonorowano medalami IPN Reipublicae Memoriae Meritum cztery osoby. Złoty otrzymali: Józef Mozolewski, Danuta Kaszlej i Zbigniew Kaszlej, a brązowy ks. Rafał Arciszewski.To wyróżnienie przyznawane za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917-1990 oraz za wspieranie IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Krzyż Wolności i Solidarności wzorowany jest na Krzyżu Niepodległości z II RP.
Medalem Reipublicae Memoriae Meritum Instytut Pamięci Narodowej honoruje tych, którzy działają na rzecz trwałego upamiętniania wydarzeń i postaci z historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierają IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej. (oprac. AJ)
Posłuchaj wywiadu z dr. Markiem Jedynakiem, dyrektorem białostockiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Rozmowę prowadzi Adam Jakuć.
Czytaj także:
79. rocznica Obławy Augustowskiej
83. Rocznica Tragicznej Egzekucji Pacjentów Szpitala Psychiatrycznego
