Portret Mikołaja Kopernika – astronoma, matematyka i kanonika, który sformułował heliocentryczny model wszechświata, zmieniając na zawsze nasze postrzeganie kosmosu.
W audycji z cyklu „O matematyce i matematykach” dr hab. Czesław Bagiński zaprasza słuchaczy do przyjrzenia się początkom życia i naukowej drogi Mikołaja Kopernika – uczonego, który zakwestionował wielowiekowy porządek świata i dał ludzkości nowy kosmiczny punkt odniesienia.
Choć większość z nas kojarzy Kopernika z jednym wielkim odkryciem – że Ziemia krąży wokół Słońca – profesor Bagiński pokazuje go jako postać znacznie bardziej złożoną. Już sam wybór edukacyjnej ścieżki był przemyślanym planem jego wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrodego, który zapewnił Mikołajowi i jego bratu znakomite wykształcenie.
Studia w Akademii Krakowskiej, a później w Bolonii, Padwie i Ferrarze dały Kopernikowi solidne podstawy w zakresie matematyki, astronomii, prawa, medycyny i języków klasycznych. Kraków był wtedy jednym z najważniejszych ośrodków astronomii w Europie. To właśnie tam Mikołaj zetknął się z dziełami Euklidesa, Ptolemeusza i Regiomontanusa, a wykłady prowadził m.in. Wojciech z Brudzewa – uczony, który jako pierwszy w tak systematyczny sposób kwestionował model geocentryczny.
Największą wartość audycji stanowi jednak omówienie treści tzw. Komentarzyka (Commentariolus) – małej, niepublikowanej broszury, którą Kopernik rozesłał wśród przyjaciół około 1514 roku. Zawarte w niej siedem tez zapowiadało rewolucję w rozumieniu ruchów ciał niebieskich.
– Te założenia były zwięzłe, odważne i logicznie powiązane – podkreśla prof. Bagiński. – Szczególnie rewolucyjna była teza siódma, która po raz pierwszy trafnie tłumaczyła pozorny ruch wsteczny planet.
W tej części opowieści o Koperniku profesor pokazuje nie tylko, jak wielki był to umysł, ale też jak długą drogę musiał przejść, by odważyć się publicznie podważyć porządek świata oparty na autorytecie Ptolemeusza i świętych ksiąg.
Audycja kończy się zapowiedzią kolejnej, w której Profesor Bagiński opowie o tym, co wydarzyło się później – jak Kopernik pracował nad swoim przełomowym dziełem, co mu przeszkadzało, a co pomagało. (AJ)
Posłuchaj audycji „Co nam przyniósł Mikołaj” cz. 1 z cyklu „O matematyce i matematykach”.
Czytaj także:
„Pryncypialny Newton” . O największym umyśle XVII wieku opowiada dr hab. Czesław Bagiński
