Książnica podpisała porozumienie z Ministrstwem Cyfryzacji/Fot. A. Topczewska
Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego jest pierwszą podlaską instytucją, która dołączyła do grona, w którym są już m.in. Biblioteka Narodowa w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie czy Archiwa Państwowe.
Kronika już w tej chwili liczy 16 milionów zasobów podzielonych na 74 kategorie, w tym.: książki, czasopisma, fotografie, grafiki i rysunki oraz zbiory muzealne. To ponad 3,5 petabajta danych. Można je przeszukiwać za pomocą wysoko zaawansowanej multiwyszukiwarki. Umożliwia ona katalogowanie, szukanie powiązań z innymi obiektami oraz swobodne korzystanie zarówno w ramach prowadzonych badań naukowych, jak i działalności dydaktycznej czy popularyzatorskiej.
– Repozytorium to miejsce, w którym Polacy bedą mogli na co dzień spotkać się kulturą w formie cyfrowej i przede wszystkim bezpłatnej – mówił podczas uroczystego podpisania porozumienia Adam Andruszkiwicz, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji.
– Książnica Podlaska w repozytorium będzie miała możliwość podzielenia się swoją cenną kolekcją – mówi Beata Zadykowicz, dyrektor Książnicy Podlaskiej. – To zbiory w języku esperanto, czy starodruki. Chcemy prezentować nie tylko woluminy, ale też nasze zbiory fotograficzne, medale, zaproszenia. Chcielibyśmy również udostępnić, oprócz zabytków, to co dotyczy naszego regionu, a mamy zgromadzonych 20 tysięcy różnego rodzaju pamiątek, wydawnictw dotyczących województwa podlaskiego.
Książnica Podlaska będzie miała możliwość podzielenia się kolekcją starych druków, która zawiera wybór pism stanowiących wyjątkową wartość dla kultury polskiej. Zbiór liczy 171 starodruków, czyli druków wydanych do roku 1800. Kolekcja, chociaż ilościowo niewielka, obfituje w unikaty i rzadkości bibliograficzne. Najstarszym z zabytków jest karta z inkunabułowego druku godzinek poświęconych Najświętszej Marii Pannie wydanych w 1500 roku w Paryżu. Jest to całostronicowa ilustracja przedstawiająca Zaśnięcie NMP oraz inne sceny z życia Matki Boskiej. Druk dołączył do zbiorów Książnicy Podlaskiej w 2022 roku.
Do szczególnie cennych kolekcji zalicza się Kolekcję Druków Supraskich Książnicy Podlaskiej, wydanych w Drukarni Ojców Bazylianów. Książnica Podlaska posiada w zbiorach 20 woluminów supraskich druków, które stanowią świadectwo historii i kultury regionu. Jednym z najbardziej wartościowych zbiorów pochodzącym z Kolekcji jest pierwodruk „Pieśni Nabożnych” Franciszka Karpińskiego (1792). To właśnie w Białymstoku poeta podjął zamiar stworzenia modlitewnika dla ludu, z którego pochodzą cenione w Polsce „Pieśń poranna” oraz „Pieśń o Narodzeniu Pańskim”, znane również jako „Kiedy ranne wstają zorze” i „Bóg się rodzi”. Modlitewnik wydano w Supraślu i wykonywano w Kościele Farnym w Białymstoku, a w 2019 roku pierwodruk wzbogacił zbiory Książnicy Podlaskiej.
Książnica Podlaska posiada także liczne wydawnictwa w języku esperanto, które znajdują się w jedynej w Polsce bibliotece esperanckiej: Filii nr 14 – Esperanto-Libraro. Jest to ponad 3500 egzemplarzy, które zostały przekazane do Książnicy m.in. przez uczestników 94 Światowego Kongresu Esperanto, który odbył się w 2009 roku w Białymstoku. Wtedy właśnie powstała idea utworzenia biblioteki z księgozbiorem poświęconym temu unikalnemu zjawisku, jakim jest język esperanto stworzony przez Ludwika Zamenhofa. W zbiorach znajdują się dzieła polskich esperantystów, mi.in. Jakuba Szapiry (1897-1941), Antoniego Grabowskiego (1857-1921), Odo Bujwida (1857-1942). Jednym z najcenniejszych zbiorów jest „Marta” Elizy Orzeszkowej, to egzemplarz unikatowy ze względu na dedykację tłumacza – Ludwika Zamenhofa dla Elizy Orzeszkowej.
Repozytium krajowe będzie wciąż rozwijane. Ministerstwo Cyfryzacji chce, by do portalu KRONIK@ dołączyły kolejne instytucje z województwa podlaskiego.
Na zbiory dostępne na kronika.gov.pl składają się zasoby 26 instytucji, m.in.: Biblioteki Narodowej, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Wojskowego Biura Historycznego, Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Telewizji Polskiej, Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego oraz archiwów państwowych. (at)
Jakie zbiory Książnicy Podlaskiej znajdą się na kronika.gov.pl mówi Beata Zadykowicz, dyrektor Książnicy:
