fot. Uladzimir Hramovich
W Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej otwarto wyjątkową wystawę „I Am Pfeilstorch”, będącą częścią pierwszego Festiwalu Białoruskiej Współczesnej Sztuki Wideo – SAMASIEJ. Festiwal po raz pierwszy w Polsce prezentuje tak szeroki przegląd najnowszej twórczości artystów i artystek z Białorusi oraz krajów sąsiednich.
Bocian ze strzałą – symbol przetrwania i powrotu
Motywem przewodnim wystawy jest bocian Pfeilstorch – ptak, który w XIX wieku został odnaleziony w Niemczech z afrykańską strzałą w ciele, ale mimo rany wrócił do Europy z migracji.
– To niezwykła metafora współczesnej emigracji, szczególnie tej przymusowej, która dotyka ludzi z Białorusi, ale też z innych regionów świata – z Afryki czy Bliskiego Wschodu. Bocian, który przeżył i wrócił, stał się dla mnie symbolem przetrwania, siły i powrotu do korzeni – mówi Uladzimir Hramovich, kurator wystawy.
W jego interpretacji bocian staje się uniwersalnym znakiem doświadczenia migracji, rozdarcia między domem a obczyzną, a także tęsknoty za miejscem, które już nie jest takie samo.
Sztuka na pograniczu kultur i emocji
Wystawa prezentuje prace 12 artystów i artystek z Białorusi, Polski, Niemiec i Litwy, którzy w formie wideo eksplorują tematy granic – geograficznych, politycznych, emocjonalnych i duchowych.
Wśród zaproszonych twórców znaleźli się m.in. Bergamot, Jura Shust, Nadya Sayapina, Yulia Tsvietkova, Roza Busel, Lesia Pcholka, Dasha Sazanovich, Tania Licheuskaya, Tytus Szabelski-Różniak, Ulad Bokhan, Hanna Paniutich i Marija Nemčenko Aržanych.
Sztuka jako forma oporu i przetrwania
Dla kuratora i uczestników festiwalu sztuka wideo to nie tylko narzędzie ekspresji, ale również sposób przetrwania w świecie naznaczonym politycznymi napięciami i przymusową emigracją.
– Artyści zawsze pracują z problemami, z rzeczami, które inni wolą przemilczeć. Czasem z bólu powstaje coś pięknego. My pokazujemy te słabe strony życia – traumy, niewidoczne problemy – i zamieniamy je w mocną sztukę – mówi Hramovich.
Wystawa „I Am Pfeilstorch” jest więc także próbą odpowiedzi na pytanie, jak sztuka może leczyć, jednoczyć i opowiadać o tym, co trudne.
Festiwal SAMASIEJ – nowe miejsce dialogu kulturowego
Festiwal SAMASIEJ organizowany jest przez Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku we współpracy z Politechniką Białostocką, Fundacją Mochnarte i Galerią Arsenał. Wydarzenie odbywa się pod patronatem Rektor Politechniki Białostockiej.
Program festiwalu obejmuje nie tylko wystawę, lecz także:
-
spotkania i rozmowy z artystami,
-
warsztaty twórcze,
-
pokazy filmów dokumentalnych,
-
koncerty muzyki eksperymentalnej,
-
oprowadzania kuratorskie w językach: polskim, białoruskim i angielskim.
– To pierwsza edycja, więc zobaczymy, jak publiczność przyjmie tę formułę. Może w przyszłości zrobimy pokaz na ulicach miasta, może tylko projekcje na dużym ekranie. Najważniejsze, że to początek nowego dialogu o sztuce i wolności – podkreśla kurator.
Informacje praktyczne
📅 Termin: 3–7 października 2025
📍 Miejsce: Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej, ul. Zwierzyniecka 16, Białystok
🎟️ Wstęp: bezpłatny
(pc)
