fot. Paweł Cybulski
Zabytkowe meczety oraz muzułmańskie cmentarze (mizary) w Bohonikach i Kruszynianach mają szansę trafić na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To wyraz uznania dla wielowiekowej obecności społeczności tatarskiej na ziemiach polskich.
Historyczne perły Podlasia kandydatami do UNESCO
Podczas konferencji prasowej w Białymstoku ogłoszono, że Polska zamierza złożyć formalny wniosek o objęcie meczetów i mizarów w Kruszynianach i Bohonikach ochroną w ramach UNESCO. Informację przekazał wojewódzki konserwator zabytków Adam Musiuk, podkreślając, że to pierwszy krok w wieloletnim procesie.
Unikalna opowieść, która ma poruszyć świat
Zgłoszenie nie ograniczy się jedynie do przedstawienia walorów historycznych. Jak zaznaczył konserwator, konieczne jest zaprezentowanie tych miejsc w sposób uniwersalny i inspirujący, tak by również społeczność międzynarodowa dostrzegła ich wartość:
– Trzeba stworzyć opowieść, która wykracza poza lokalny kontekst i ukazuje wyjątkowość tych zabytków w skali całego świata. – podczas konferencji mówił Adam Musiuk.
Tatarzy – świadectwo dawnej Rzeczypospolitej
Za narrację odpowiadać ma m.in. prof. Andrzej Drozd ze Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zdaniem kluczem może być podkreślenie unikatowej historii pokojowego współistnienia Tatarów z Polakami na przestrzeni setek lat:
– Tatarzy zamieszkujący Polskę to żywe świadectwo wielokulturowej przeszłości dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. – mówi prof. Andrzej Drozd
Wyróżnienie dla całej społeczności
Dla polskich Tatarów rozpoczęcie procedury to ogromne wyróżnienie. Mufti RP Tomasz Miśkiewicz zauważył, że sama decyzja o przygotowaniu wniosku stanowi dowód uznania dla dziedzictwa i kultury tej mniejszości etnicznej.
Wniosek międzynarodowy i wieloetapowy
Oprócz obiektów z Podlasia, projekt może objąć także dwa meczety i mizary z województwa lubelskiego oraz trzy podobne zabytki z Litwy, co nadaje mu charakter transgraniczny. Szacuje się, że cała procedura – od zgłoszenia do ewentualnego wpisu – może potrwać od pięciu do sześciu lat.
Polska na mapie UNESCO
Obecnie na liście światowego dziedzictwa znajduje się nieco ponad 1200 obiektów z całego świata, w tym kilkanaście z Polski, m.in. Zamek w Malborku, Stare Miasto w Krakowie, czy Puszcza Białowieska – jedyny obiekt UNESCO z województwa podlaskiego.
Co daje wpis na listę UNESCO?
Umieszczenie danego miejsca na liście UNESCO to nie tylko prestiż, ale także szansa na większe środki na konserwację, rozwój turystyki kulturowej, a także zwiększenie rozpoznawalności regionu na świecie. Dla lokalnych społeczności może to oznaczać nowe możliwości i impulsy rozwojowe.
