Wiadomości

fot.P.Jankowski

Inżynierowie z Politechniki Białostockiej uratowali jeden z najcenniejszych zabytków Podlasia – Archikatedrę Białostocką. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod inżynieryjnych powstała innowacyjna technologia naprawy sklepień kościoła, który od ponad wieku wpisuje się w panoramę Białegostoku.

Technologia w służbie zabytkom

Zespół naukowców z Politechniki Białostockiej, w składzie:

• prof. dr hab. inż. Czesław Miedziałowski,

• dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB – Rektor Uczelni,

• dr inż. Marcin Orłowski
  opracował i wdrożył kompleksową technologię naprawy spękanych sklepień Archikatedry Białostockiej.

Archikatedra Białostocka – perła neogotyku

Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP w Białymstoku została wzniesiona w latach 1900–1905 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego, wybitnego architekta i profesora Politechniki Warszawskiej.
Charakterystyczna dla stylu neogotyku nadwiślańskiego, świątynia mierzy 90 metrów długości, a wieże osiągają imponującą wysokość 72,5 metra.

Obiekt jest połączony z o wiele starszym, renesansowym „białym kościołem” z 1625 roku, tworząc unikalny zespół sakralny.

Przyczyny uszkodzeń konstrukcji

Problemy konstrukcyjne Archikatedry były znane już od końca II wojny światowej. Zwiększające się spękania sklepienia krzyżowego dostrzegła specjalna komisja, powołana tuż po zakończeniu wojny.

Jak relacjonował nieżyjący wykładowca PB dr inż. Krzysztof Antoni Jabłoński, zniszczenia mogły być skutkiem wybuchów bomb i drgań sejsmicznych, jakie miały miejsce podczas działań wojennych. Eksplozje wepchnęły do wnętrza drzwi frontowe, wybijały okna i naruszyły stabilność konstrukcji.

Diagnostyka i innowacyjna naprawa

Podczas współczesnych prac eksperckich zespół PB stwierdził, że wcześniejsze próby naprawy polegały na:

• rozciąganiu cienkiego drutu w miejscach ubytku,

• wypełnianiu pęknięć zaprawą cementową.

Z czasem te rozwiązania okazały się nieskuteczne – korozja, wahania temperatur i wilgotności powodowały odspajanie się zaprawy i dalsze uszkodzenia.

Dlatego naukowcy z PB postanowili przeprowadzić zaawansowane modelowanie statyczne sklepień przy użyciu specjalistycznego oprogramowania inżynierskiego. Analiza wykazała złożoną pracę statyczną elementów sklepień, w dużym stopniu zależną od sposobu ich podparcia i technologii wykonania.

Nowoczesne metody naprawy sklepień

Finalnie, dzięki pracom zespołu badawczego z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku, opracowano technologię naprawy konstrukcji, opartą na:

• iniekcji spękań żywicami,

• zszyciu rys przy pomocy kotew,

• nałożeniu mat zbrojących na zaprawie od strony górnej powierzchni sklepień.

To rozwiązanie zapewnia trwałość, elastyczność i odporność na zmienne warunki atmosferyczne.

Posłuchaj: