fot. Michał Czarnecki
Wkrótce będą znane wyniki tegorocznego egzaminu dojrzałości. Warto wiedzieć, że uczeń ma prawo zakwestionować wynik swojej matury.
Okazuje się bowiem, że do nieprawidłowości przy ocenianiu prac maturalnych dochodzi dosyć często. Z danych Najwyższej Izby Kontroli wynika, że spośród osób ubiegających się o podwyższenie wyniku, aż jedna czwarta maturzystów ma ostatecznie zmieniony wynik i zmienione świadectwo. A to może być kluczowe np. przy staraniu się o przyjęcie na wymarzone studia.
Maturzysta ma prawo zajrzeć do swojej pracy egzaminacyjnej, a jeżeli jego zdaniem punktów otrzymał za mało, może złożyć wniosek o weryfikację sumy punktów, a następnie, w razie niezadowolenia z wyniku weryfikacji, odwołanie. Wówczas praca zostanie ponownie sprawdzona, ale już przez innego egzaminatora.
Dlaczego dochodzi do nieprawidłowości przy ocenianiu prac maturalnych? Mgr Łukasz Kierznowski z Katedry Prawa i Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku odpowiada: – Z całą pewnością jest to mozaika różnych przyczyn – prawnych, organizacyjnych, finansowych, pedagogicznych. Zasady oceniania grają tu także rolę. Mimo że klucz odpowiedzi zwykle się krytykuje (w mojej ocenie niesłusznie – jego istnienie jest sensem egzaminów zewnętrznych), to jednak to właśnie on stabilizuje i obiektywizuje proces oceny. Z drugiej strony zbyt duża swoboda oceny jest źródłem tzw. efektu egzaminatora (tzn. wpływu osoby oceniającej na wynik), choć w przypadku pewnych zadań jest ona także potrzebna. Do tego dochodzą inne uwarunkowania – jak wygląda procedura oceny prac, w jakich warunkach organizacyjnych się ją przeprowadza, jak są szkoleni, weryfikowani i wynagradzani egzaminatorzy i tak dalej. Liczba błędów to wypadkowa wielu czynników.
Łukasz Kierznowski realizuje projekt (finansowany przez Narodowe Centrum Nauki) dotyczący właśnie błędów przy ocenianiu prac maturalnych. Co powinno się zmienić na egzaminie dojrzałości, żeby wyeliminować nieprawidłowości? I czy to w ogóle jest możliwe?
– To właśnie chcemy zbadać. Z całą pewnością obniżenie liczby błędów w ocenianiu matur do zera nie jest i nie będzie możliwe. Pomyłki zawsze się zdarzają. Obecnie ich liczba jest jednak zdecydowanie zbyt duża. Uważam, że możemy w Polsce ten odsetek zmniejszyć. Wymaga to właśnie naukowej analizy przyczyn tego zjawiska, co jest przedmiotem projektu. Liczę, że realizacja grantu pozwoli też sformułować rekomendacje (dla prawodawcy, organów stosujących prawo), które pozwolą zminimalizować liczbę błędów. Matura jest przecież bardzo delikatnym instrumentem – każdy punkt, zwłaszcza w przypadku obleganych kierunków studiów, może zadecydować o przyszłości niejednego młodego człowieka. Wymagana jest zatem najwyższa możliwa precyzja – dodaje Łukasz Kierznowski. (mt/mc)
