Wiadomości

22 stycznia, 2025

Marian Rejewski złamał szyfr Enigmy. O matematyku, który skrócił II wojnę światową, opowiada dr hab. Czesław Bagiński

mężczyzna o siwych włosach, uśmiechnięty w ciemnym swetrze, siedzi przy stole z mikrofonem dr hab. Czesław Bagiński, autor audycji „O matematyce i matematykach”, fot. A. Jakuć
Jak matematyka wpłynęła na przebieg II wojny światowej? W najnowszej audycji z cyklu „O matematyce i matematykach” profesor Czesław Bagiński przybliża postać Mariana Rejewskiego – genialnego matematyka, który w 1932 roku złamał szyfr niemieckiej Enigmy. To osiągnięcie nie tylko wpłynęło na losy świata, ale też na zawsze zmieniło oblicze kryptologii.

Marian Rejewski, 27-letni absolwent matematyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracując dla polskiego Biura Szyfrów, odtworzył konstrukcję Enigmy – niemieckiej maszyny szyfrującej, uważanej za niemożliwą do złamania. Kluczem do sukcesu była nie tylko ogromna wiedza matematyczna, ale także intuicja i wytrwałość.

– Rejewski zauważył prawidłowość w szyfrowanych depeszach, która opierała się na zasadach teorii grup. Ta matematyczna obserwacja otworzyła drzwi do deszyfracji niemieckich wiadomości – wyjaśnia profesor Bagiński.

Audycja opisuje także dalsze losy polskiego zespołu kryptologów. Do Rejewskiego dołączyli Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, tworząc trio, które zrewolucjonizowało kryptologię. Polacy stworzyli urządzenia, które automatyzowały proces deszyfracji, co pozwoliło im w 1937 roku na odszyfrowanie 75% niemieckich depesz w ciągu zaledwie dwóch godzin. W lipcu 1939 roku, gdy wojna była nieunikniona, Polacy przekazali swoje osiągnięcia Anglikom i Francuzom.

– To spotkanie w Pyrach pod Warszawą zapisało się w historii jako jeden z najważniejszych momentów w dziejach kryptologii – dodaje profesor.

Jednak historia Enigmy to nie tylko triumf nauki, ale też walka o uznanie. Profesor Bagiński przypomina, że przez lata Brytyjczycy przypisywali sobie wszystkie zasługi związane ze złamaniem Enigmy. Dopiero dzięki wysiłkom polskich badaczy i dyplomatów świat poznał prawdę.

– Walczmy o swoje. Nie pozwólmy innym odebrać nam naszych zasług – podsumowuje profesor. (AJ)

Posłuchaj audycji „Matematyczne twierdzenie, które skróciło II wojnę światową” z cyklu „O matematyce i matematykach”.

 

Czytaj także:

Ada Lovelace. Pierwsza programistka w historii. O matematyce i matematykach opowiada profesor Czesław Bagiński

Wybrańcy bogów umierają młodo. Historia Evariste’a Galois. Opowiada dr hab. Czesław Bagiński

× W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych.
Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej.
Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności
Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
Akceptuję Politykę prywatności i wykorzystania plików cookies w serwisie.