Wiadomości

źródło: Muzeum Wojska w Białymstoku

Wystawa jest częścią miejskich obchodów związanych z 80. rocznicą tragicznych wydarzeń w getcie. Główne uroczystości odbędą się 16 sierpnia. Ekspozycja prezentowana będzie do końca września 2023 r.

Białostockie getto zostało utworzone przez niemieckich okupantów 26 lipca 1941 r. Na obszarze, który dziś wyznaczają ulice Lipowa, H. Sienkiewicza, Towarowa i Poleska, zamknięto ok. 40 tysięcy osób żydowskiego pochodzenia. Główne bramy do getta znajdowały się przy ulicach I. Malmeda (wtedy Kupieckiej) i Jurowieckiej. W 1943 r. Niemcy postanowili zlikwidować getto. Podczas akcji likwidacyjnej, w dniach 15-16 sierpnia wybuchło powstanie, które zostało brutalnie stłumione. Ostateczna likwidacja getta nastąpiła we wrześniu. Jego mieszkańcy zostali wywiezieni do różnych obozów zagłady, głównie do Treblinki. Szacuje się, że z 40 tysięcy osób przeżyło niecałe 300.

Krzysztof „Zygzak” Chojnacki to artysta wszechstronny, także autor piosenek jako wokalista i lider zespołu TZN Xenna i wierszy. Jego modelarska wystawa „Pamięć i duma”, upamiętniająca Powstanie Warszawskie, była prezentowana w wielu miejscach w kraju): – (…) – Dioramy przygotowane są w skali 1:35. Oddają one klimat, charakterystykę mundurów czy uzbrojenia typowego dla tamtego okresu wojny (…). Pracę zacząłem w grudniu ubiegłego roku, trwała więc sześć miesięcy, czasami po osiem, dziesięć godzin dziennie. Budowa pochłaniała tak dużo czasu, ponieważ są to malusieńkie przedmioty, postacie, samochody, budynki. Wszystko konsultowałem z historykami, ponieważ nie chcieliśmy tworzyć rzeczy fantastycznych, tylko coś, co będzie naprawdę oparte o źródła (…). Oczywiście część rzeczy kupowałem, ale nie jest tak, że na rynku modelarskim można nabyć wszystkie elementy, dzięki którym możemy odtworzyć założone w scenariuszu sytuacje. Na przykład te figurki musiałem przerobić, dopasować.(…). Fragment Wielkiej Synagogi to wierna kopia, reszta budynków nawiązuje do epoki – do budynków które były charakterystyczne dla Białegostoku (…). Są na tej dioramie też drobne szczegóły jak pajęczyny w oknach, potłuczone szyby, trochę zieleni, trochę bruku z kamienia, drewna. W swojej pracy używam nie tylko plastiku, ale także materiałów naturalnych – mówi Krzysztof „Zygzak” Chojnacki.

Dopełnieniem ekspozycji jest cykl obrazów Zbigniewa Budzyńskiego „Rynek 1922”, przedstawiających życie na Białostocczyźnie w latach 20. XX wieku. (at)