22 września 1980 roku odbyło się zebranie przedstawicieli Tymczasowych Komitetów Założycielskich Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Ustalono wówczas ogólnopolski charakter organizacji oraz obowiązywanie wspólnego statutu, a data ta do dziś pozostaje symbolem powstania studenckiego ruchu opozycyjnego.
NZS w początkach swojej działalności było niejako studenckim odpowiednikiem „Solidarności”. Skupiało młodych ludzi chcących niezależnej od władz państwowych organizacji studenckiej, a ponadto demokratyzacji życia akademickiego, przestrzegania podstawowych swobód politycznych w kraju oraz praw człowieka. Przez długi czas władze PRL zwlekały z rejestracją NZS.
NZS niezmiennie jest największą organizacją studencką w kraju, działającą na kilkudziesięciu uczelniach. Organizuje szereg projektów, takich jak akcje zbiórki krwi „Wampiriada”, ogólnopolski program edukacyjny „Drogowskazy Kariery”, konkurs na najlepszego studenta „Studencki Nobel”, czy Ogólnopolski Konkurs Fotografii Studenckiej „OKFS” (Pstrykaliada).
Co ciekawe logo Niezależnego Zrzeszenia Studentów zaprojektował Janusz Smaczny – absolwent Politechniki Białostockiej. Od 1 września 1981 r. pracował w Zarządzie Regionu NSZZ „Solidarność” jako plastyk-dekorator. Przygotowywał plakaty rocznicowe i niepodległościowe, organizował druk i kolportaż wydawnictw podziemnych wg własnych wzorów. Zaprojektowane przez niego logo Niezależnego Zrzeszenia Studentów do dzisiaj jest używane. Janusz Smaczny był też współzałożycielem i pierwszym przewodniczący Niezależnego Zrzeszenia Studentów Politechniki Białostockiej. (mt)