źródło: Politechnika Białostocka
– Trzy uczelnie białostockie, monaster w Supraślu oraz Chrześcijańska Akademia Teologiczna podjęły się ogromnego przedsięwzięcia jakim jest uratowanie, zabezpieczenie historycznych katakumb zlokalizowanych w pobliżu monasteru w Supraślu. To ratowanie katakumb, ich zabezpieczenie będzie poprzedzone bardzo szerokimi badaniami, w których wykorzystany zostanie potencjał wszystkich uczelni, co powinno dać efekt synergii. Dzięki temu dowiemy się sporo o historii, o zmianach które zaszły w tym obiekcie, ale też i poznamy własny potencjał i rozwiniemy się naukowo – mówiła rektor Politechniki Białostockiej dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB.
Priorytetem jest konserwacja zachowawcza reliktów supraskich katakumb w formie tak zwanej trwałej ruiny.
– To miejsce pochówku elity Rzeczpospolitej szlacheckiej. Tu leżały i leżą szczątki naprawdę wybitnych postaci: matki Aleksandra Chodkiewicza, samego Aleksandra Chodkiewicza, innych przedstawicieli rodu Chodkiewiczów, ale też mamy obok Chodkiewiczów Czartoryskich, Sanguszków, Sapiehów. Są Siemaszkowie, Słuccy, Tyszkiewiczowie, Massalscy, Olelkowicze, Wiśniowieccy. To są nazwiska, które znamy wszyscy ze szkoły podstawowej i średniej z lekcji historii. Szczątki tych osób obok mnichów z klasztoru były grzebane w tychże katakumbach. Celem priorytetowym jest konserwacja zachowawcza reliktów supraskich katakumb w formie tak zwanej trwałej ruiny. Na etapie projektowania potrzebna jest analiza stanu zachowania murowanych reliktów katakumb, statyka budowli, stan cegieł, stan zapraw murarskich, analiza podłoża mineralnego, opracowanie dokumentacji technicznej, opracowanie wytycznych do konserwacji zachowawczej reliktów wynikających z analizy stanu zachowania i podłoża mineralnego, opracowanie wytycznych dotyczących niezbędnych badań archeologicznych i archeologiczno-architektonicznych na etapie realizacji zabezpieczenia katakumb i wreszcie kwerenda archiwalna i opracowanie historii katakumb, która może wesprzeć na pierwszym etapie analizy architektoniczne i analizy archeologiczne. Źródła mogą nam wyjaśnić dlaczego pewne rzeczy w katakumbach wyglądają tak, a nie inaczej – wyjaśniał dr hab. Maciej Karczewski, prof. UwB z Wydziału Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku.
Katakumby mają ogromne znaczenie dla światowego dziedzictwa.
-Katakumby to obiekt, który w pewnym sensie nie ma sobie równych w naszym kraju – podkreśla – Może na zewnątrz nie widać tego, co kryje wewnątrz ziemia, ale tę strukturę chcielibyśmy uratować. Bez tej klasy specjalistów sami tego byśmy nie byli w stanie uczynić. Białystok i nasze uczelnie mają tak renomowanej klasy naukowców i specjalistów, że nie będziemy musieli ich szukać daleko i wspólnie będziemy w stanie przygotować się do jakiegoś większego grantu, który pozwoli nam na zabezpieczenie tej struktury archeologicznej, którą mamy niedaleko Białegostoku w Supraślu i która będzie mogła być również wizytówką naszego Podlasia. Właściwe zabezpieczenie i wyeksponowanie tego obiektu będzie również wspaniale służyło dla całego naszego regionu – dodawał dr hab. Andrzej Borkowski, biskup supraski, archimandryta Monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy w Supraślu.
Wokół katakumb znajdował się cmentarz grzebalny. W 2011 roku nastąpiły badania ratownicze, w czasie prac wydobyto szczątki ponad 50 osób. W 2013 z inicjatywy klasztoru podjęto się odgruzowania katakumb, a rok później w celu ochrony, ruiny katakumb zostały ogrodzone i zadaszone. (ea)
