Biskup supraski Andrzej, rektor Politechniki Białostockiej dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB oraz zespół inżynierów i specjalistów zaangażowanych w prace nad renowacją supraskich katakumb.
fot. Dariusz Piekut / Politechnika Białostocka
Zabytkowe katakumby przy monasterze w Supraślu odzyskują dawny blask dzięki pracy naukowców i inżynierów Politechniki Białostockiej. Oprócz wzmocnienia konstrukcji specjaliści uczestniczą także w badaniach archeologicznych, które ujawniają ślady dawnej cerkwi, pierwotnie zlokalizowanej nad kryptami. Wszystko po to, by ocalić ten unikalny zabytek i uczynić go dostępnym dla przyszłych pokoleń.
Renowacja XVI-wiecznych katakumb monasterskich to wspólna inicjatywa czterech uczelni: Politechniki Białostockiej, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Zaawansowane prace prowadzone są przy ścisłej współpracy z Monasterem Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy w Supraślu, który uzyskał fundusze z Polskiego Ładu na ich pierwszy etap.
– Pracownicy Politechniki Białostockiej bardzo intensywnie uczestniczą w procesie renowacji supraskich katakumb – podkreśla dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, rektor Politechniki Białostockiej. – Wykonywane na terenie katakumb prace poprzedzone zostały bardzo wnikliwymi badaniami stanu technicznego cegieł i spoiw, właściwości mechanicznych i fizycznych, takich jak nasiąkliwość czy podatność na korozję biologiczną. To wszystko jest niezbędne, by dobrać właściwe materiały i zabezpieczyć obiekt w sposób trwały – dodaje.
Pod kierownictwem Katedry Konstrukcji Budowlanych i Mechaniki Budowli PB eksperci analizują stan każdej z nisz oraz projektują systemy wzmocnienia. Ich prace wspiera również inspektor nadzoru inwestorskiego oraz przedstawiciele klasztoru, jak inż. Aleksy Mularczyk i dr inż. Robert Grygo. – Musimy część cegieł oczyścić, część zastąpić, a także zachować wizualne i technologiczne założenia historyczne – wyjaśnia dr Grygo.
– Cieszymy się, że tak wysokiej klasy specjaliści dostępni są w Białymstoku – mówi biskup supraski Andrzej. – Nie musimy ich szukać po całej Polsce. Ta współpraca przynosi realne efekty – zaznacza duchowny, dziękując także rektor PB za wsparcie całego procesu.
Wraz z pracami konserwatorskimi prowadzone są także badania archeologiczne. Dr hab. Maciej Karczewski, archeolog, informuje o odkryciu 90-centymetrowych murów oraz łuków, które mogły przenosić ciężar dawnej cerkwi. – Zlokalizowaliśmy dużą niszę pod miejscem, gdzie mógł znajdować się ołtarz. Odkrycie to wymaga dalszych analiz i dokumentacji geodezyjnej – zaznacza badacz.
Zwieńczeniem prac ma być opracowanie kompletnego przekrycia katakumb według projektu prof. Jerzego Uścinowicza z Wydziału Architektury PB. Na razie nadrzędnym celem jest doprowadzenie obiektu do stanu tzw. „trwałej ruiny”, która powstrzyma dalszą destrukcję.
– Rola inżyniera budownictwa nie polega wyłącznie na projektowaniu nowych budynków – przypomina rektor Kosior-Kazberuk. – Renowacje obiektów historycznych są często większym wyzwaniem, wymagają kreatywności, interdyscyplinarności i przynoszą ogromną satysfakcję. (na podst pb.edu.pl)
Posłuchaj relacji Jerzego Doroszkiewicza o ratowaniu supraskich katakumb.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
