fot. Katarzyna Cichoń
W sierpniu 2025 roku Białystok uczci 82. rocznicę wybuchu powstania w getcie białostockim – jednego z trzech największych powstań żydowskich w okupowanej Polsce, obok Częstochowy i Warszawy. Wydarzenie upamiętnia heroiczny zryw białostockich Żydów przeciwko niemieckiemu okupantowi w sierpniu 1943 roku.
Ze względu na przypadający w tym roku szabat, główne uroczystości odbędą się 14 sierpnia, dwa dni przed rocznicą historyczną.
Oficjalny program obchodów
Ceremonie pamięci
-
Godz. 11:00 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod pomnikiem Spalonej Wielkiej Synagogi oraz przy tablicy Icchoka Malmeda.
-
Godz. 12:00 – główna uroczystość na placu Mordechaja Tenenbauma z udziałem delegacji z Izraela, USA i innych krajów.
Odsłonięcie kamienia pamięci Stolperstein
Jednym z centralnych punktów obchodów będzie odsłonięcie kolejnego kamienia pamięci Stolperstein w Białymstoku, upamiętniającego rodzinę Kracowskich. Ceremonia odbędzie się o godz. 13:30 przy ul. Lipowej 17.
Samuel Kracowski, ceniony lekarz przedwojennego Białegostoku, zginął w Spalonej Synagodze w 1941 r., jego żona i syn – w Treblince, a córka Ewa przeżyła powstanie i wyemigrowała do Izraela.
Wydarzenia towarzyszące – koncerty, spacery, spotkania
Koncert zespołu Nahum
Tego samego dnia, 14 sierpnia o godz. 19:00, w klubie FAMA odbędzie się koncert zespołu Nahum, przywracającego pamięci twórczość żydowskiego kompozytora Nachuma Sternheima. Wstęp wolny.
Spacer historyczny i słuchowisko
-
17 sierpnia – spacer śladami rodziny Kracowskich, rozpoczynający się od Lipowej 17.
-
Odsłuchanie słuchowiska o młodych uczestnikach ruchu oporu w Galerii im. Sleńdzińskich.
Spotkania autorskie
-
14 sierpnia, godz. 16:30 – spotkanie z Beatą Ruben, córką Felicji Raszkin-Nowak, oraz promocja książki „Moja gwiazda” w Galerii im. Sleńdzińskich.
Akcja „Białystok pamięta” – niezapominajki dla mieszkańców
Podczas uroczystości 14 i 16 sierpnia wolontariusze będą rozdawać symboliczne niezapominajki – znak pamięci o przedwojennych mieszkańcach miasta i tragicznych wydarzeniach w białostockim getcie. Kwiaty te będzie można otrzymać m.in. na Rynku Kościuszki, bulwarach im. Mariana Z. Kościołkowskiego oraz przy ulicy Legionowej.
Pokaz filmu „Historia otwiera”
Zwieńczeniem obchodów będzie 17 sierpnia pokaz filmu „Historia otwiera” w reżyserii Łukasza Kamińskiego w Centrum im. Ludwika Zamenhofa. Produkcja opowiada o rodzinie Tanków, potomkach białostockich Żydów, którzy po latach wracają do miasta, by odnaleźć ślady swoich bliskich.
Białystok pamięta swoją historię
Obchody 82. rocznicy powstania w getcie białostockim to nie tylko uroczystości rocznicowe, ale także okazja do edukacji, wspólnej refleksji i integracji mieszkańców wokół pamięci historycznej. Jak co roku, wydarzenia te łączą Białostoczan, gości z Polski i świata oraz potomków ocalałych z getta.
(pj)
